Grenzen stellen aan narcisten en giftige mensen. We hebben grenzen nodig op alle gebieden van ons leven, niet alleen in termen van onze fysieke ruimte en lichamen. Maar we hebben ze ook nodig met onze emoties, met onze tijd en onze financiën. Werkelijk alle aspecten van ons leven hebben bepaalde elementen van grenzen nodig.
Grenzen en zelfzorg
Iedereen heeft absoluut grenzen nodig, maar ze zijn vooral moeilijk te stellen bij narcisten. Ik denk dat iedereen wel een idee heeft wat die worstelingen zijn. Als we aan een grens denken, is het echt een scheidslijn. Het creëert een scheiding tussen ons. Vergelijkbaar met een eigendomslijn of een hek, iets specifieks dat iets verdeelt. Zoals toen ik opgroeide, had ons huis een omheining tussen onze achtertuin en de achtertuin van de buren. Dat maakt het heel duidelijk wat van ons was en wat van de buren.
Het is een gevoel van eigendom en identiteit, van weten wie je bent als individu. Want als je die grenzen niet hebt, kan het gebeuren dat je wordt opgeslokt door iemand anders. Net als bij de narcist is het heel gemakkelijk om te verliezen wie je bent, omdat ze je niet veel ruimte geven voor je individualiteit.
Als je bijvoorbeeld bent opgegroeid in een gezin dat niet veel grenzen had, zou het moeilijk voor je zijn om je eigen ideeën te laten gelden of andere geloofssystemen te hebben. Zelfs iets te doen dat indruist tegen wat misschien je ouders of andere mensen in het gezin willen dat je doet. Dus het creëert dit soort dingen, systemen waarin we niet in staat zijn om ons authentieke zelf te zijn.
Grenzen dienen echt als een heel belangrijk onderdeel van onze zelfzorg en een groot deel hiervan is ons vermogen om onszelf te beschermen. Het kan fysieke schade zijn die ons overkomt. Als iemand gevaarlijk is en fysiek probeert ons pijn te doen, hebben we die grens, die afscheiding die zegt, ‘Oké, dat kun je niet doen, dat is niet oké voor mij.’ Maar hetzelfde geldt ook voor onze emoties, onze tijd en ons geld. Want zonder dat, is er dit potentieel voor mensen om misbruik van ons te maken.
De voordelen en nadelen
Het is voor ons een soort van overbelasting en dan raken we uitgeput, dan is er alle kans om haatdragend te worden. Als we die grens niet trekken om die afscheiding te creëren, dan maken we onszelf kwetsbaar. Het is duidelijk dat het belangrijk is om grenzen te stellen. Maar wat zijn de voor- en de nadelen in dat soort relaties van het niet stellen van grenzen?
Een nadeel van wat er kan gebeuren is dat we ons gevoel van wie we zijn verliezen. We zijn niet in staat om gewoon een soort van ware versie van onszelf te zijn, omdat we ons voelen alsof we moeten doen wat die ander wil dat we doen. Eerlijk gezegd kunnen er ernstige gevolgen zijn. Ik bedoel, narcisten kunnen heel moeilijk zijn om mee om te gaan, maar zijn ook potentieel gevaarlijk voor ons. Zowel emotioneel als fysiek.
Waarom het zo moeilijk is, omdat ze echt willen controleren en domineren. Zij willen degenen zijn die de beslissingen nemen en niet jij. Dat doen ze omdat ze uiteindelijk een soort breekbaar ego hebben, dat wankel voelt voor hen. Als iemand hen uitdaagt, werken ze heel hard om de controle te behouden en willen niet uitgedaagd worden. Voor iemand die een narcist is kan de grens voelen alsof het een uitdaging is. Het gaat in tegen wat ze willen of wat ze denken nodig te hebben.
Overeenkomst maken
Als we in een gezonde relatie zouden zijn, zou een grens echt een overeenkomst zijn. Het is iets waar we allebei mee instemmen, zodat we allebei aan onze behoeften kunnen voldoen en dan kan er een compromis zijn. Dat maakt er deel van uit, want het zou niet zo moeten zijn dat de behoeften van één persoon altijd de overhand heeft en de hoofdrol opeist.
Dit is een deel van wat er gebeurt met narcisten, dat hun behoeften het belangrijkste worden en die van jou heel klein. Mogelijk tot het punt waar je echt het gevoel hebt dat je geen behoeften mag hebben of om iets mag vragen, maar dat is zeker niet een teken van een gezonde relatie waar we een grens kunnen stellen en het niet noodzakelijkerwijs voelt als een uitdaging of een straf of dat we proberen moeilijk te zijn.
Narcisten lijsten het in
Dat is vaak hoe narcisten het voor mensen willen inlijsten, alsof je iets egoïstisch of gemeens doet of je bent onredelijk. Dat is in wezen een manipulatietactiek. Het doel is om te proberen dat jij je terugtrekt met je vragen, om wat je wilt of nodig hebt. In plaats van dit te zien als een gezond ding voor jou, om te laten zien dat je iets nodig hebt in deze relatie.
En ook om jou te laten denken alsof dat een gezonde relatie is. Zelfs als onze behoeften in conflict zijn. Jij hebt iets nodig en ik heb iets anders nodig. Het is soms moeilijk om daarachter te komen.
Hoe kunnen we allebei aan onze behoeften voldoen? Als we in een gezonde relatie zijn, kunnen we dat zien als, ‘Oké, jouw behoeften zijn geldig en ook mijn behoeften zijn geldig. Laten we samenwerken en proberen uit te vinden hoe we er allebei wat van kunnen krijgen, wat we nodig hebben.’
Zwart-wit denken
Een echt soort zwart-wit denken is: het is altijd mijn manier en dat is het enige dat acceptabel is. En er is geen ruimte voor de ander om een behoefte te hebben, een andere mening of een ander gevoel te hebben. Wat dan ook.
Zoveel mensen worstelen met grenzen, of ze nu in een narcistische relatie zitten of niet. Ze kunnen worstelen, dingen voelen als angst, bezorgdheid of schuldgevoelens. Al die verschillende soorten dingen die naar boven komen wanneer ze proberen een grens te stellen.
Ik denk dat het helpt om gewoon te herkennen of je een persoon bent die al gevoelig is voor die gevoelens, want dat is vaak het geval. Mensen die de neiging hebben om zich veel schuldig te voelen, voelen het op veel gebieden van hun leven. Waarschijnlijk niet alleen in deze ene relatie. Waar komt dat schuldgevoel of de schaamte vandaan?
Ze doen iets verkeerd, iets slechts of egoïstisch. Hier is het uiteindelijk een soort probleem met de manier waarop we erover denken, omdat die overtuigingen voortkomen uit een idee dat je zoiets verkeerds doet. Het is echt goed om te vragen wat je nodig hebt in een relatie, of om nee te zeggen, om te zeggen dat het niet goed is dat je me zo behandelt.
Even uit onszelf stappen
Soms, als we echt even uit onszelf kunnen stappen en ons de situatie kunnen voorstellen alsof iemand anders in deze situatie zit, is het makkelijker voor ons om te zien waar onze gedachten ontspoord zijn.
Worden op de een of andere manier mishandeld of worden grenzen echt uitgedaagd? Als iemand anders zich in die situatie zou bevinden, zou hij of zij die persoon adviseren om te denken, ‘ja, het is oké, als wat je vraagt redelijk is, of het is oké om nee te zeggen tegen iemand.’ Maar waarom is het anders voor mijzelf? Waarom zou het voor mij verkeerd voelen om het te doen?
Ik denk dat het perfect in orde is of redelijk is voor jou om het te doen. Het is dat soort van conflict waar we in terechtkomen. Een deel ervan is dat we hebben geluisterd naar mensen die ons dit herhaaldelijk hebben verteld. We zijn als het ware ten prooi gevallen aan deze verwarde manier van denken, dat het verkeerd voor ons is om behoeften te hebben, en dat we geen recht hebben om iets te vragen.
Het recht hebben
Dus nogmaals, als we het kunnen uitzoeken of er even uitstappen en nadenken over het idee dat we allemaal fundamentele mensenrechten hebben. Er zijn gewoon dingen waar iedereen recht op heeft, en dat je met respect behandeld wordt.
Mensen hebben het recht om niet fysiek gekwetst te worden, mensen hebben het recht om zich veilig te voelen en om te vragen wat ze nodig hebben. Dat betekent niet dat we het altijd krijgen. We kunnen dit vragen en als we het kunnen, een soort van vasthouden aan dat geloof systeem, dat we er allemaal recht op hebben.
Het zijn jouw behoeften en je kunt iets vragen voor jezelf, wat niemand anders kan en het zijn jouw behoeften die het belangrijkst zijn. Als we het vanuit dat perspectief bekijken, is het een soortgelijk speelveld dat ieders behoeften even belangrijk zijn. Dat we niet iets hoefden te doen om deze rechten te verdienen. Maar dit zijn gewoon universele dingen, het is echt en het is zeker een proces.
Voor de meesten van ons is het jaren van omschakelen, om dat soort van schuld en schaamte af te bouwen. Het fundament dat we hebben en dat proberen uit elkaar te halen, misschien steentje voor steentje. Probeer dit als een soort van uitdaging, een aantal van die ideeën bij jezelf af te vragen of er een andere manier voor je is om na te denken of waarop je zou kunnen voelen.
Wiens stem is het?
Soms vind ik het leuk om mensen te vragen, wiens stem praat echt als je dat schuldgevoel en die schaamte voelt. En soms kunnen mensen heel duidelijk aangeven, dat was mijn moeder die dat de hele tijd dit tegen me zei. Of dat is mijn echtgenoot, die dat jarenlang tegen me heeft gezegd. Dat geeft ons een beetje ruimte om gewoon ons eigen gevoel te voelen. Ik kan een andere eigen stem hebben, dat is waar we het over hebben met grenzen.
Zoals, vanmorgen had ik een gesprek met mezelf en het ging echt niet over iets negatiefs. Ik was de keuken aan het opruimen en ik had deze gedachte in mijn hoofd, ‘Ruim op,’ terwijl je bezig bent of zoals wanneer je kookt, ‘Ruim op,’ zodat je aan het eind niet zoveel hoeft op te ruimen. En ik had zoiets van: dat is letterlijk de stem van mijn moeder die praat. Maar toen had ik zoiets van, wow, ik snap het, dat waren haar woorden en ze komen gewoon uit mij.
Hoe denk je zelf?
Het heeft zo’n grote invloed en het vormt ons echt op zoveel manieren dat we ons niet altijd bewust zijn. Het is een deel van het besef als volwassene dat er andere manieren zijn om over dingen na te denken. Dit gebeurt soms als je een langdurige relatie met iemand hebt, en je weet dat je anders kan en mag denken, en je je dit kan realiseren.
Niet iedereen doet het op dezelfde manier, en niet iedereen denkt op dezelfde manier over dingen. Je bent je er gewoon niet van bewust, vooral als kind, dat andere gezinnen zo anders kunnen zijn dan het jouwe. Je denkt echt, dit is hoe alle ouders handelen of als je bent opgegroeid in een gezin waar er geen grenzen waren. Je realiseer je je niet dat, andere mensen wel privacy hebben of dat ze een andere mening hebben en dat je dat niet herkent.
Dus soms is het bijna teruggaan naar die rechten, als je ze nooit hebt gehad, kan het echt een uitdaging zijn om te geloven dat je wel het recht hebt om sommige van die dingen te doen of anders te denken of te geloven. Vooral als je het als kind niet hebt gehad en het gewoon vreemd voor je is.
Grenzen genegeerd
We zijn allemaal wel eens in zo’n situatie geweest waarin we een grens hebben aangegeven en iemand dat gewoon negeert. Ze kunnen zeggen dat ze dat gaan doen, maar het dan niet doen of ze kunnen het een tijdje doen en er dan mee stoppen. Er zijn veel manieren waarop dit zich voordoet en het kan echt pijnlijk voelen. Het kan weer een soort van potentieel hebben wat echt schadelijk is, afhankelijk van wat de grens is.
Het kan ook de relatie uiteindelijk uit elkaar trekken en het gevoel geven dat ze niet respectvol zijn. Ze geven niet genoeg om jou om door te gaan met iets wat je hebt afgesproken om te doen of iets waarvan je zei dat het heel belangrijk voor je was.
Een grens is geen magie
We moeten hier echt duidelijk over zijn. Wat een grens is en wat een grens kan bereiken, want soms denk ik dat het bijna is alsof mensen denken dat er een soort magie is. Er is een grens en dan gaan mensen het toch doen. En het feit dat je een grens stelt, betekent nog niet dat mensen die ook zullen respecteren.
Dat betekent niet dat je de grens niet moet stellen. Dat is een aparte kwestie, maar als iemand je grenzen niet respecteert, moeten we allereerst onthouden dat we niemand kunnen dwingen iets te doen. Dat is waar het op neerkomt en het is moeilijk om je dat te realiseren, het is niet een soort magisch denken alsof ik je nu zover ga krijgen dat je het ding doet dat ik heb gewild.
Spelbrekers
Wat doe jij als iemand je een grens stel? Met narcisten is het heel goed mogelijk dat ze je grenzen niet respecteren. En dus moet je nadenken over hoe belangrijk die specifieke grens is. Ik denk dat we allemaal wel een paar dingen hebben die ‘spelbrekers’ zijn of zouden moeten zijn. Er valt niet over te onderhandelen in de relatie. Er zijn dingen die je gewoon absoluut moet hebben, en dus als het in die categorie valt, weet je dat het je zal helpen om uit te zoeken welke actie je moet ondernemen. En er zullen andere dingen zijn die minder belangrijk zijn die je uiteindelijk kunt loslaten en gewoon kunt afspreken dat het niet de moeite waard is om voor te vechten.
Of er zijn dingen die in een soort van categorie vallen waarin je kunt onderhandelen en je kunt iets anders vragen of proberen een overeenkomst te krijgen over een deel van de grens. Dus ja, uiteindelijk zitten we vast aan dit idee van ‘wat moet ik doen?’ Als er niemand is om mijn grenzen te respecteren, doe iets dat echt belangrijk voor je is. En ik denk dat we in deze situatie gedwongen worden om een aantal echt moeilijke keuzes te maken. Uiteindelijk moeten we erkennen dat we niet in staat zijn om die grenzen waar te maken. Mensen doen wat zij willen.
Dat is waar het moeilijk wordt en ik denk dat dit is waar mensen vast komen te zitten, dan geven ze het op en zeggen ze, “Ik kan hem niet laten stoppen met drinken of ik kan hem niet laten stoppen met tegen me te schreeuwen.”
Wat kan je wel?
We kunnen een gesprek voeren over grenzen die je wilt instellen, maar gebeurt dat ook? Maar als iemand het gewoon niet gaat doen, dan moet je beslissen wat binnen jouw controle ligt, wat kan je wel? Het is misschien niet wat je oorspronkelijk wilde.
Als ik had gewild dat je zou stoppen met drinken en naar een afkickkliniek zou gaan en je zou een heleboel veranderingen aanbrengen, maar je gaat het niet doen. Dan moet je nadenken over wat je kan doen om je in deze situatie goed te laten voelen. Beter te laten voelen voor mezelf, zodat je je veilig voelt, en er meer aan jouw behoeften wordt voldaan.
Dus dit is waar we soms dingen doen, zoals wat ruimte nemen van die persoon, besluiten dat je daar wat afstand van gaat nemen. Als je respectloos tegen me blijft doen, ga je er niet zoveel tijd aan besteden, je verlaat de kamer of je hangt de telefoon op. Alles wat je in de hand hebt, wat je kan doen of je gaat veranderen of niet.
Evalueren, hoe werkt dat?
Kun je voelen of dit echt voor je werkt? Om tot het punt van vragen te komen, voor onszelf, waarom ik? Blijf je in een relatie met iemand die kwetsend, respectloos lijkt te zijn?
Dat zijn echt moeilijke vragen om bij te komen. Vaak kost het een lange periode, dat we heen en weer worstelen voordat je het weet. Ik wil niet bagatelliseren hoe moeilijk die beslissingen kunnen zijn, of het nu gaat om het beëindigen van een relatie, het opzeggen van een baan of een verhuizing. Maar uiteindelijk zijn dat de dingen waar we controle over hebben en soms komt het zover tot het punt dat we die grote beslissingen moeten nemen.
Soms moeten we ons eigen leven overhoopgooien om dat te kunnen doen. Om aan onze eigen behoeften te voldoen en zo veel ervan komt echt neer op je eigen veiligheid. Om je fysieke en emotionele staat, dat gevoel van veiligheid te hebben. Dat je weet dat je niet op de een of andere manier gekwetst zult worden. Dat is echt een fundamenteel onderdeel ervan in een relatie. In een gezonde connectie, een gezonde relatie, een plek waar je je kwetsbaar kunt voelen en dingen kunt delen en je op een echte manier gesteund kunt voelen.
Vertrouwen op een ander resultaat?
Waarom zou ik dezelfde fout keer op keer herhalen, maar er is echt iets aan die vertrouwdheid, zelfs als het echt disfunctioneel is. Zelfs als je dat ziet is er iets dat gewoon een bekend element is. En ik denk dat dit soms ook een deel van de reden is waarom mensen in disfunctionele relaties blijven.
Het voelt voorspelbaar en ik ben hier al eerder geweest. Het voelt vertrouwt dus ik weet wat ik moet doen. Dit soort onbewuste element van proberen, om deze relaties opnieuw te proberen, tot we een ander resultaat krijgen. Dus als we terugdenken aan onze kindertijd, onze relaties met onze ouders, dan zien we vaak deze soort gelijke patronen van het willen hebben van een ander resultaat.
Iemand willen veranderen, iemand willen verbeteren, iemand willen helpen gezonder te worden, een beter mens te worden. Dit kan bewust of onbewust zijn, dat we ons realiseren dat we dit doen. Er is nog een ander soort van interne drive om hiermee door te gaan, totdat we eindelijk in staat zijn om die andere uitkomst te krijgen.
We gaan ervoor zorgen dat deze persoon van ons houdt op de manier waarop wij dat willen of we gaan ervoor zorgen dat deze persoon nuchter wordt. Dat gaan we doen. We zorgen dat ze bij ons blijven in plaats van ons te verlaten, wat het patroon ook is. Weet je waar we naar blijven kijken? We blijven er gewoon naar zoeken en denken, OK, als ik blijf proberen, uiteindelijk zal ik in staat zijn om dit te laten werken. Omdat er een soort onvervulde behoefte voor ons is die we proberen te vullen met de nieuwe persoon keer op keer.
Stel dat …
Laten we zeggen dat je weer single bent en uiteindelijk een partner wilt vinden. Als het een romantisch date is of een vriendschap, dat soort dingen,
Ik krijg veel mensen die de vraag stellen ‘hoe kunnen we echt dat bewustzijn aanscherpen zodat we dat scenario niet opnieuw creëren?’ Het is soms een kwestie van proberen en te zien wat er gebeurt. Het gebeurt vaak dat mensen echt gehecht raken aan een nieuwe partner voordat ze die rode vlaggen zien. Dan is het niet te laat, maar moeilijker. Want als we eenmaal die hechtingsband met iemand hebben gevormd, hebben we al geïnvesteerd.
Het voelt goed op dit punt, omdat we liefde en aandacht kregen. Dingen die we leuk vinden, maar we voelen ook een gevoel van verbondenheid en steun. Sommige van deze goede dingen die we krijgen van de andere persoon die we niet willen verliezen. Waarschijnlijk een onbewust stukje van ons en dat is zoiets als ‘Ik kan dit oplossen en veranderen. Ik kan dit anders krijgen en soms is dat echt die uiterlijke focus van ik probeer de andere persoon te repareren of te veranderen.
Weet ik beter?
Soms kan het ook innerlijk, alsof ik beter weet wat iets voor jou betekent. Als ik meer aangenaam kan zijn, als ik een betere partner zou kunnen zijn. Ik zou meer aandacht kunnen hebben voor hun behoeften. Snap je? Opnieuw, alsof dat op de een of andere manier alle dingen gaat oplossen die hier verkeerd zijn.
In plaats van een meer geaarde realistische benadering. Kijk naar de persoon met wie je bent, behandelen ze je eigenlijk wel goed? Voldoen ze aan je behoeften? Weet je dat? Is dit iets dat gaat werken? Gezien je weet wie zij zijn en wie jij bent op dit exacte moment? Dus dat maakt er deel van uit.
Starten van een nieuwe relatie
Het is een uitdaging, want er zijn absoluut verschillende gebieden in een relatie, of het wordt niet gezond of dat je gewoon verliefd bent en je wilt niet loslaten. In die positie van het starten van een nieuwe of beginnen van een relatie. Eén echt praktisch advies dat ik zou willen geven is om het in het begin van de relatie wat rustiger aan te doen en niet te snel zoveel tijd aan elkaar te besteden.
We delen meteen zoveel persoonlijke informatie of zijn fysiek intiem met hen. Omdat dit allemaal de dingen zijn waardoor we ons heel snel verbonden voelen voordat we echt genoeg informatie hebben om erachter te komen. Wordt deze persoon vertrouwd? Is het een veilig persoon? Want nogmaals, hoezeer ik ook geloof dat we daar goede instincten voor hebben, maar soms luisteren we daar gewoon niet naar.
Vaak zijn we niet meer synchroon met onszelf, ik denk dat we dat gewoon niet zijn. Echt inzoomen op hoe voel ik me? Een narcist doet echt bijna alles goed en heeft twee persoonlijkheden. Ze kunnen echt charmant zijn en lijken fantastisch aan het begin van een relatie. Het kost gewoon veel tijd voordat je de andere kant begint te zien.
Dan ben je er gewoon ingesprongen en dan heb je zoiets van “Ok, nu voel ik me gehecht aan hem of haar.” We gaan samenwonen en dit alles ging supersnel. Dan heb je gewoon echt niet alle informatie die je nodig hebt. Dit soort relaties hebben de neiging om zo te gaan.
Liefdeshormonen
Weet dat het beter is om het gewoon rustig aan te doen. Die liefdeshormonen hebben gewoon de neiging om dingen te versnellen en te willen. Je moet je bewust zijn van die neigingen.
Het is heel belangrijk dat we het gevoel hebben dat we grenzen kunnen stellen aan mensen. Het is belangrijk dat we allemaal lief zijn voor onszelf, ongeacht waar we ons in dit proces bevinden. Dus als het voelt om een grens te stellen, dat is oké.
Dit zou geen situatie moeten zijn waarin je je slecht zou moeten voelen over het niet stellen van grenzen omdat het echt, echt moeilijk is. En misschien wil je het zien als een stapsgewijs proces dat je erover nadenkt. Als je grenzen begint te stellen en je hebt er nog niet veel van gedaan, begin dan met mensen die je al kent. Dat is een beetje gemakkelijker om mee om te gaan, toch?
Dus als je echte moeilijke personen kent of de giftige, narcistische persoon je partner is. Denk er eens over na of er een vriend of iemand is waar je dan wat mee kan oefenen. Ik bedoel gewoon beginnen op een plek wat veiliger is voor jou, zodat je het kunt zien als een vaardigheid waarop je verder kunt bouwen. En dat je het gevoel kunt krijgen dat je het ook kunt met mensen die uitdagender zijn.
Sharon Martin
Sharon Martin is gediplomeerd psychotherapeute, schrijfster over geestelijke gezondheid en levert bijdragen aan de media over emotionele gezondheid en relaties. Ze is gespecialiseerd in het helpen van mensen die worstelen met perfectionisme, codependency en people pleasing. Voor het overwinnen van codeafhankelijkheid, evenals ons loskomen van verlating en verraad.
Call to action
- Welke eigen grenzen en behoeften heb jij om veilig te stellen?
- Wat doe je om jezelf eraan te herinneren dat je waardevol en geliefd bent, los van je verleden?
- Misschien heeft iemand in jouw kring behoefte aan deze inzichten. Deel dit artikel gerust.
Follow it – houd de laatst geplaatste artikelen bij.
20
20
20
20