Over het moment waarop een empaat, na jaren van begrijpen en excuseren, besluit om in hun kracht te gaan staan.
De dans stoppen
Narcisten gedijen op controle en manipulatie. Op de dans van dominantie. Maar er is één ding dat ze niet aankunnen. Wanneer een empathisch persoon stopt met het spelen van hun spel.
Ben je empathisch en je hebt het grootste deel van je leven diep gevoeld dat als je kamers binnen loopt, je de spanning eerder voelt dan wie dan ook? Je hebt gesproken, gekalmeerd, gesteund en je opgeofferd voor mensen die nooit zijn gestopt om te vragen hoe is het met jou? Als je ooit in de buurt van een narcist bent geweest, weet je hoe dat voelt. Het voelt als een langzame erosie van jezelf. Alsmaar geven en geven, in de hoop dat op een dag ze je zullen zien. Zoals je altijd bent gezien, met liefde, geduld en met zorg.
Stop met het zoeken naar hun goedkeuring. Op een dag dat je wakker wordt en beseft dat hun versie van liefde voorwaardelijk is. Maar dat jouw waarde niet de kracht van ‘Nee’ is. Er is iets diep verontrustends aan die Nee. Niet voor ons, maar voor de mensen die hebben vertrouwd op ons onvermogen om het te zeggen.
Kies voor jezelf
Voor een empaat voelt Nee altijd als verraad. We zijn geconditioneerd om te geloven dat liefde opoffering betekent. Dat begrip uithoudingsvermogen betekent en dat onze waarde afhangt van hoeveel we kunnen verdragen. Maar het zit zo, narcisten hebben niet alleen een afkeer van grenzen. Ze zijn er bang voor! Grenzen zijn het enige dat hen hun vermogen om te manipuleren, te belazeren en uit te putten ontneemt. Want als je nee zegt, ontzeg je ze niet alleen iets. Je geeft aan dat je het recht hebt om buiten hun controle te bestaan.
Een weigering, hoe klein ook, veroorzaakt altijd ongemak voor degenen die hebben geprofiteerd van ongecontroleerde macht. Daarom zul je de eerste keer dat je nee zegt tegen hun eisen, hun behoefte aan eindeloze validatie en hun vermogen om jouw emoties te dicteren, een verschuiving voelen.
Het testen
Het kan beginnen als een schuldgevoel, als een beklemmend gevoel in je borst, als een fluistering in je hoofd die zegt dat je misschien te hard bent. Maar wat er echt gebeurt, is dat je voor het eerst voor jezelf kiest. En hier wordt het een rommeltje. Narcisten accepteren niet zomaar een grens en gaan verder. Nee, ze testen het, ze duwen door. Ze maken van nee een uitdaging, een persoonlijke belediging. Ze beschuldigen je ervan egoïstisch te zijn, te veranderen, niet meer dezelfde liefdevolle, begripvolle persoon te zijn die je ooit was. En dat is omdat ze willen dat je je slecht voelt omdat je nee hebt gezegd.
Ze willen dat je aan jezelf twijfelt, want als je dat niet doet, begint de hele basis van hun controle af te brokkelen. Narcisten vertrouwen niet op brute kracht. Ze hoeven je niet fysiek aan hen vast te ketenen. Ze weven onzichtbare draden. Van schuld, verplichting en zelftwijfel tot je gevangen zit in je eigen gevangenis. Maar zodra je inziet dat je NEE, niet wreedheid is, maar zelfrespect, verandert alles. Je begint in te zien hoezeer ze afhankelijk waren van jouw meegaandheid, hoe hun liefde nooit over partnerschap ging maar over macht.
Controleverlies
En in dat besef begin je te begrijpen dat hun grootste angst niet is om jou te verliezen. Het is het verliezen van hun vermogen om jou te controleren. De kracht van nee gaat niet alleen over het trekken van een lijn in het zand. Het gaat om de erkenning dat je de moeite waard bent. Het is niet gebonden aan hoeveel je verdraagt. Denk eens na over hoe vaak je ja hebt gezegd terwijl je nee bedoelde. Hoe vaak heb je je eigen behoeften het zwijgen opgelegd om de vrede te bewaren? Hoe vaak heb je toegestaan dat iemand ruimte in je leven innam omdat je te bang was? Wat zou er gebeuren als je de deur dicht(er) doet?
Die angst, dat is waar narcisten op rekenen, die aarzeling, die interne strijd die je aan hen gebonden houdt. Als je eindelijk voet bij stuk houdt gebeurt er dit: ze klauteren, ze testen. Ze proberen je misschien een schuldgevoel aan te praten met nostalgie en herinneren je aan de goede tijden. Ze kunnen in woede uitbarsten en proberen je bang te maken zodat je je weer overgeeft, of ze kunnen het slachtoffer spelen in de hoop dat jouw empathie, je grens zal overschrijden.
Als dat allemaal niet werkt, doen ze wat narcisten het beste kunnen: ze dumpen je. Ze lopen weg. Niet omdat het ze niets kan schelen, maar omdat ze het niet aankunnen om machteloos te zijn.
De kracht van NEE
Maar laten we het eens hebben over wat er in jou gebeurt als je de kracht van nee opeist. In het begin kan het vreemd en zelfs verkeerd aanvoelen, omdat je zo lang geconditioneerd bent om het anderen naar de zin te maken ten koste van jezelf. Maar hoe meer je het oefent, hoe meer je je realiseert, dat nee zeggen een daad van zelfliefde is.
Het is de manier waarop je jezelf vertelt dat je ertoe doet. Het is de manier waarop je je tijd, je energie en je emotionele ruimte terugwint. En er gebeurt iets moois als je in deze kracht stapt. Je stopt met bang zijn voor afwijzing. Je stopt met het zoeken naar bevestiging van mensen die nooit het beste met je voor hadden. Je stopt met jezelf in te krimpen om in ruimtes te passen die nooit voor jou bedoeld waren, en dat is het enige waar een narcist niet mee om kan gaan.
Compleet voelen
Empathie, die niet langer hun goedkeuring nodig heeft om zich compleet te voelen. De stilte. Volumes stilte is een taal op zich, en voor een empaat is het vaak het moeilijkst om te spreken. We zijn bedraad voor verbinding, voor begrip, voor het vullen van de lege ruimtes met woorden die kalmeren en helen. Er komt een punt wanneer woorden ons niet langer dienen, wanneer verklaringen in dovemans oren vallen.
En wanneer we onszelf verdedigen, wakkeren we het vuur van manipulatie alleen maar aan. Dan gedijen narcisten bij onze betrokkenheid. Ze hebben je nodig om te reageren, om uit te leggen. Om te vechten voor hun goedkeuring, want elk grammetje energie dat je ze geeft, is het bewijs dat ze nog steeds de touwtjes in handen hebben.
Stilte is krachtig
Daarom is stilte zo krachtig. Het is het enige dat ze niet kunnen verdraaien, niet kunnen manipuleren, niet tegen je kunnen gebruiken. Wanneer een empaat stopt met rechtvaardigen, stopt met uitleggen, met het voeden van de eindeloze cyclus van emotionele oorlogvoering. Dan heeft de narcist niets meer om zich aan vast te grijpen. En dat de afwezigheid van jouw energie, jouw verdediging, jouw emoties, is iets wat ze niet aankunnen. Omdat zwijgen in de juiste handen niet passief is. Het is een verklaring. Het is het moment dat je hun spel niet meer meespeelt. Het moment dat je weigert je te laten lokken. Het moment dat je een stap terug doet en zegt dat je er klaar mee bent.
Niets maakt een narcist meer bang dan een empathicus die er eindelijk klaar mee is. Maar hier komt het lastige gedeelte, het is niet gemakkelijk. Het gaat niet alleen om je mond houden, het gaat om het afleren van het instinct om jezelf uit te leggen. Om afsluiting te zoeken, om je waarde te bewijzen terwijl je je leven lang emotioneel beschikbaar bent geweest. De persoon te zijn die repareert, die aanklaagt, die begrijpt, voelt onnatuurlijk, bijna wreed. Narcisten rekenen daarop.
Ze weten dat op het moment dat ze zich terugtrekken, op het moment dat ze afstand creëren, jij je haast om de kloof te dichten. En daarom is jouw zwijgen een vorm van macht. Het is het moment waarop je weigert om achter de feiten aan te lopen. Weiger mee te spelen in het verhaal dat je jezelf moet bewijzen om respect waard te zijn. De eerste keer dat je manipulatie beantwoordt met stilte, voel je misschien een storm in je binnenste van twijfel. Angst. Maar wat je zult gaan merken is dat zonder jouw reacties de narcist zich begint te ontrafelen. Ze porren en creëren chaos alleen maar om jou je stilte te laten verbreken.
Stilte als hun spiegel
Jouw terugtrekking dwingt hen om iets onder ogen te zien wat ze hun hele leven hebben vermeden. En dat is waar stilte een spiegel wordt. Als een empaat eindelijk stopt met zich in te laten, blijft de narcist alleen achter. Met hun eigen spiegelbeeld kunnen ze hun onzekerheden niet langer op jou afwentelen.
Kunnen ze hun wonden niet langer op jouw open hart projecteren en kunnen ze je emotionele energie niet langer gebruiken als brandstof voor hun breekbare ego. En dat is beangstigend voor hen. Ze moeten je terug in de strijd trekken omdat ze zonder jouw reacties gedwongen worden om de confrontatie aan te gaan met de leegte in henzelf. Daarom is stilte zo effectief.
Emotionele chaos
Het creëert ruimte voor de waarheid om naar boven te komen. Het dwingt de narcist om te zitten met het ongemak waar hij zijn hele leven voor gevlucht is. En nog belangrijker, het dwingt jou om met een ander soort ongemak te zitten. Het ongemak om niet verantwoordelijk te zijn voor de emotionele chaos van iemand anders. Het is in deze ruimte dat helderheid begint te ontstaan, dat je de patronen begint te zien voor wat ze zijn. Dat je je realiseert dat het enige wat je in de cyclus hield, de overtuiging was dat je moest reageren. Die overtuiging was een leugen.
Als je dat eenmaal ziet verandert alles, want stilte is niet alleen de afwezigheid van woorden. Het is de aanwezigheid van eigenwaarde. Het is een machtsverschuiving, een terug claimen van je eigen emotionele ruimte. Een weigering om deel te nemen aan het disfunctioneren dat je klein heeft gehouden. Het betekent niet dat je stopt met voelen of dat je stopt. Het betekent dat je niet langer optreedt voor iemand die jou alleen maar ziet als een personage in hun rol. Het betekent dat je stopt met het voeden van het verhaal dat hun goedkeuring jouw waarde en het krachtigste deel dicteert.
Stilte zint niet op wraak, het schreeuwt niet, smeekt niet en eist geen erkenning. Het bestaat gewoon, onwrikbaar, onmiskenbaar, en daarom schudt het een narcist tot in zijn kern. Omdat ze niet alleen bang zijn voor jouw stilte. Ze zijn bang voor wat het betekent. Ze hebben geen toegang meer tot je geest, je emoties, je hart. Het betekent dat je uit de illusie bent gestapt die zij hebben gecreëerd en in de waarheid bent van wie je bent en als je dat eenmaal doet, is er geen weg meer terug.
Zelfliefde als omslag
Zelfliefde is niet zomaar een stille daad van zelfzorg. Het is een revolutie. Het is het moment waarop je besluit dat je niet langer wacht op toestemming om ruimte in te nemen. Om gezien te worden en om gewaardeerd te worden en voor een empathie. Zelfliefde is vooral radicaal omdat we ons jarenlang, zo niet levenslang, op andere mensen hebben gestort om wonden te helen.
We hebben het niet gecreëerd om genoeg te zijn voor degenen die nooit tevreden zijn. Narcissus, in het bijzonder, gedijen op onze zelftwijfel. Ze rekenen erop dat we geloven dat liefde moet worden verdiend, dat moet worden bewezen en dat grenzen egoïstisch zijn. En dus als een empathische zich uiteindelijk naar binnen keert en zegt dat je voor jezelf kies. Het stuurt schokgolven door de dynamiek omdat zelfliefde het enige is dat een narcist niet kan controleren.
Ze kunnen je schuldgevoel, je angst en je verlangen naar verbinding manipuleren. Maar ze kunnen iemand die geleerd heeft zichzelf te valideren niet manipuleren. En daarom is zelfliefde niet alleen persoonlijke groei, het is een daad van verzet. Het is in de spiegel staan en weigeren jezelf te zien door de ogen van degenen die jou kleiner hebben gemaakt. Het is het verhaal herschrijven dat zij voor jou schrijven.
Zelfliefde is niet rechtlijnig, het is rommelig, ongemakkelijk en vaak pijnlijk als je jezelf jarenlang hebt gedefinieerd door de ogen van anderen. Kiezen voor jezelf voelt vreemd, bijna verkeerd. Narcisten bewapenen dit, ze noemen je egoïstisch. Ze zeggen dat je veranderd bent. Ze maken je schuldig met herinneringen aan hoe onbaatzuchtig je vroeger was, hoe je vroeger alles liet vallen om hen tegemoet te komen. Iemand die nooit te veel vroeg. En dit is waar de omslag begint. Want zelfliefde gaat niet over hard worden of niet-voelen.
Jouw verlangens, jouw grenzen zijn net zo geldig als die van iemand anders. Het gaat om het afleren van het idee dat aardig zijn betekent dat je ten koste van alles beschikbaar moet zijn. Het gaat erom dat je je eigen leven binnenstapt zonder je te verontschuldigen.
Dit is wat er gebeurt
Ze weten niet hoe ze moeten omgaan met een versie van jou die niet buigt voor hun wil, die niet ineenkrimpt in hun aanwezigheid. Want wanneer een empaat voor zichzelf kiest, verandert de hele machtsdynamiek. Zelfliefde is een revolutie omdat het van je vraagt om te stoppen met klein te spelen. Het vraagt je om op te staan in de volheid van wie je bent, zelfs als anderen zich daar ongemakkelijk bij voelen. En vergis je niet, als je ophoudt met te veel uit te leggen, stop je met te veel te geven. Jezelf klein maken voor het comfort van anderen.
Het echte werk
Mensen zullen zich verzetten, ze zullen je in twijfel trekken, je uitdagen, proberen je terug te trekken in oude patronen. En dit is waar het echte werk begint. Want zelfliefde gaat niet alleen over affirmaties en bellen. Het gaat erom dat je voet bij stuk houdt wanneer de wereld je vertelt dat je te veel bent, te onafhankelijk, te egoïstisch. Het gaat over kijken naar de mensen die ooit jouw waarde dicteerden en je realiseren dat ze die macht niet meer hebben. Het gaat over het terugwinnen van je tijd, je energie, je emotionele ruimte.
Wanneer je dit doet, verandert er iets in jezelf. Je stopt met het zoeken naar liefde die gepaard gaat met voorwaarden. Je stopt met hunkeren naar validatie van degenen die je alleen waardeerden als hen dat goed uitkwam. Je stopt met bewijzen en begint te zijn. Dat is een soort vrijheid. De meeste mensen zullen dat nooit ervaren. Maar dit is het krachtigste deel.
Zelfliefde verandert niet alleen, je verandert alles om je heen. Als je onstuimig en onverbloemd van jezelf houdt, word je een spiegel die anderen dwingt om te zien waar ze hun eigen licht hebben gedimd. Sommigen zullen met je opstaan, anderen zullen je dat kwalijk nemen, en dat is OK. Want zelfliefde gaat niet over anderen plezieren.
Een revolutie
Het gaat over weigeren om een leven te leiden dat gedicteerd wordt door angst, schuld en de behoefte aan externe validatie. En wanneer een empaat deze plaats bereikt, deze ruimte van heelheid, van helderheid, van weten wie ze zijn. Zonder de goedkeuring van iemand anders nodig te hebben, dan is dat niet alleen een persoonlijke transformatie. Het is een revolutie, omdat een volledig empathische persoon iets is wat een narcist nooit kan controleren. Een volledig mondige empaat zoekt geen liefde die hun zwijgen, hun opoffering, hun zelfverloochening vereist. Een volledig mondige empaat staat rechtop, spreekt vrijmoedig, heeft diep lief, maar nooit ten koste van zichzelf. Dat is het moment waarop alles verandert.
Weglopen zonder te vechten is een van de moeilijkste dingen die een empaat ooit zal doen. We zijn ingesteld op verbinding, op genezing, op nog één keer proberen om alles goed te maken. We blijven in gesprekken die ons uitputten. Relaties die ons verminderen, en argumenten die nergens toe leiden. Omdat we geloven dat als we gewoon onszelf een beetje beter uitleggen als we maar een beetje meer liefde tonen. Of als we gewoon een beetje meer genade geven, dan misschien, heel misschien, zullen ze ons eindelijk zien.
Jouw reactie hebben ze nodig
Sommige mensen willen je niet begrijpen. Ze willen je alleen maar controleren. En narcisten in het bijzonder, gedijen op emotionele betrokkenheid. Ze hebben geen liefde en jouw perspectief niet nodig. Ze hebben je reactie nodig. Dus als je uiteindelijk stopt met uitleggen, stop dan. Stop met hen toegang te geven tot je emoties.
Dan raken ze in paniek. Ze duwen harder, provoceren meer, proberen je terug in het gevecht te trekken. Want weglopen zonder te vechten is het enige dat ze niet aankunnen. Het is het moment waarop je je macht terugneemt, niet door te schreeuwen, niet door een punt te maken. Maar door simpelweg te weigeren om deel te nemen aan een strijd die nooit bedoeld was om gewonnen te worden.
Laten we eerlijk zijn, weglopen is niet gemakkelijk. Het vereist een bijna ondraaglijk niveau van zelfbeheersing. Alles in je zal de leugens willen rechtzetten om je naam te verdedigen. Als je afsluiting zoekt zal de narcist je dat nooit geven, omdat afsluiting zou betekenen dat ze toegeven dat ze fout zaten. Ze zullen het verhaal herschrijven, het verhaal verdraaien, zichzelf afschilderen als het slachtoffer. En op het moment dat je probeert terug te vechten, heb je al verloren. Ze hoeven je alleen maar in de discussie te houden.
Weglopen is krachtig
Waarom is weglopen zo krachtig? Het is niet zwijgen uit zwakte, het is zwijgen uit kracht. Het is zeggen dat ik jou niet langer nodig heb om mijn waarheid te bevestigen. Het is beseffen dat jouw vrede dan waardevoller is. En dat is het moeilijkste deel voor een impact. Vrede boven gerechtigheid kiezen omdat we eerlijkheid willen. We willen eerlijkheid. We willen dat mensen eigenaar zijn van hun gedrag. Een narcist zal je dat nooit geven.
En als je dat eenmaal accepteert, als je het eenmaal echt ziet. Dan verspil je geen adem meer aan het overtuigen van iets wat ze nooit zullen begrijpen. Weglopen zonder te vechten gaat niet alleen over hen, maar ook over jou. Het gaat over het afleren van het geloof dat liefde betekent dat je jezelf moet bewijzen. Het gaat over het doorbreken van de cyclus van steeds maar weer uitleggen, steeds maar weer verontschuldigen, steeds maar weer geven.
Het is een impasse om te denken dat als je maar genoeg doet, je eindelijk geliefd zult worden op de manier die je verdient. Maar op het moment dat je wegloopt zonder te vechten, verbrijzel je die illusie. Je realiseert je dat liefde niet iets is dat je moet verdienen door respectloosheid te verdragen. Je realiseert je dat je niet verplicht bent om te blijven. Ruimtes waar je alleen gewaardeerd wordt als je buigt voor de wil van iemand anders.
Stilte verkiezen boven betrokkenheid
En ja, het zal in het begin onnatuurlijk aanvoelen. Je zult de kracht voelen om terug te gaan om het uit te leggen, om nog een laatste keer te zien hoe het afloopt. Maar elke keer dat je stilte verkiest boven betrokkenheid, elke keer dat je vrede verkiest boven chaos. Elke keer dat je wegloopt zonder om te kijken eist een stukje van jezelf terug dat nooit verloren had mogen gaan. Want weglopen zonder te vechten betekent niet dat je opgeeft, het gaat over kiezen voor jezelf. Het gaat over het erkennen dat echte kracht niet wordt gevonden in hoe luid je kunt zijn. Maar in hoe weinig je toestaat dat iemand anders jouw energie bepaald.
Een narcist wil dat je gebroken, uitgeput, verstrikt zit in hun web. Ze willen dat je jezelf verdedigt tegen beschuldigingen die in eerste instantie nooit waar waren. Maar als je weigert mee te doen, als je stopt met uitleggen en gewoon weggaat, blijven ze alleen achter met de chaos die ze zelf hebben gecreëerd. En dat is iets wat ze niet aankunnen. Narcisten hebben jou nodig om de rol te spelen die zij voor jou hebben geschreven. En wanneer je uit die rol stapt. Wanneer je ervoor kiest om het toneel te verlaten, in plaats van de voorstelling voort te zetten, ben je niet langer een personage in hun verhaal.
Maak je eigen verhaal
Word de auteur van je eigen verhaal en dat is waar de echte kracht begint, floreren zonder hen. Misschien is dat het moeilijkste voor een narcist om te zien hoe gelukkig je zonder hem bent. Want de waarheid is dat ze nooit wilden dat je sterk was. Ze wilden dat je hen nodig had. Dus als je vooruit gaat, als je geneest. Wanneer je steeds harder lacht zonder hen, dat is het ultieme.
Dus aan mijn mede-empaten: jullie zijn niet zwak. Jullie zijn niet te gevoelig. Je bent hier niet om gebroken mensen te repareren ten koste van het breken van jezelf. En als je uiteindelijk terugslaat, sla dan niet terug met woede, niet met wraak, maar met een onwankelbare eigenwaarde. Geloof me. De narcist zal niet weten wat hij moet doen omdat hij het niet aankan om de controle te verliezen, en hij kan het al helemaal niet aan om de controle over jou te verliezen. Ga nu je macht terugvorderen!
Droom je mooiste dromen en maak het waar!
CTA
- Waar droomde je als kind over wat je zou willen als je groot bent?
- Heb je hier ook actie over genomen om dat te doen slagen en/of ben je iets anders gaan doen?
- Als je terug denkt aan die kleine (je eigen naam), wat had je nou nog nooit gedacht over wie je nu bent?
20
20
20
20