Dr. Friedemann Schaub over hoe je van slachtoffer kunt veranderen in de schepper van je werkelijkheid. Dr. Schaub is een arts met een PhD in moleculaire biologie en hij is ook een bekroonde auteur. Hij verliet zijn carrière in de allopathische geneeskunde.
Allopathie is in de homeopathie jargon voor de reguliere geneeskunde. Hij verliet dit om zijn passie en doel na te streven: mensen helpen angst en bezorgdheid te overwinnen zonder medische behandeling.
Al meer dan 20 jaar helpt hij duizenden van zijn cliënten wereldwijd om hun mentale en emotionele blokkades te doorbreken en de bekwame leiders van hun eigen leven te worden. Door middel van stapsgewijze begeleiding legt Dr. Schaub uit hoe je angst en bezorgdheid kunt transformeren in helende katalysatoren. Dit leidt tot meer zelfvertrouwen, eigenwaarde en succes.
Friedemann Schaub MD PhD – The Fear and Anxiety Solution
Doen wat er van je verwacht wordt
Ik compenseerde mijn angst zeker door meer en meer te presteren. Waardoor ik de dingen ging doen die van me verwacht werden, zoals arts worden en specialiseren in cardiologie. Maar ik realiseerde me ook dat er iets in ons zit, als we angstig zijn. Waar we niet echt voor weg kunnen lopen en dat geldt zeker voor trauma’s. En wat ik bij mezelf merkte, is dat ik uiteindelijk mijn angst onder ogen moest zien en echt moest begrijpen wat de oorzaak was.
Waar komt het vandaan als ik een beetje angstig was als ik niet presteerde of als ik geen goedkeuring kreeg. Wat is de diepere oorzaak daarvan? Wat zijn mijn verhalen en overtuigingen die me hier nog steeds in gevangen houden? In dit geval zou je kunnen zeggen Mijn Hamsterwiel.
Het emotionele hart
Dus waagde ik het om te zeggen dat ik door mijn eigen onderzoek iets ontdekte over het onderbewustzijn. Ik heb echt ontdekt dat er manieren zijn om angst niet langer als de vijand of het probleem te zien.
Maar het is echt een kans. Sindsdien help ik meer dan 20 jaar mensen. In plaats van met het fysieke hart, kun je meer met het emotionele hart angsten en trauma’s overwinnen. En met al dit soort zaken die je machteloos maken kun je dit ombuigen en meer een krachtige wezen worden.
De slachtoffermodus
Wat het verschil is tussen de slachtoffermentaliteit en het slachtoffer. Ik denk dat als slachtoffer zijn in de eerste plaats geen belediging is. Als we zeggen dat we alleen slachtoffer zijn, vatten we het soms persoonlijk op, maar dat willen we niet. Ik denk dat het probleem is dat wanneer we een trauma hebben meegemaakt, we twee reacties hebben.
- De ene is dat we proberen er overheen te stappen, het te negeren en niet echt boos zijn dat we slachtoffer zijn geworden. Het werd veroorzaakt door het trauma.
- De andere reactie is dat we voortdurend in het trauma leven en we concluderen dat wat er in het verleden is gebeurd, zal blijven gebeuren. En dan leven we in de slachtoffermodus.
De slachtoffermodus is wat er komt nadat we slachtoffer zijn geworden.
Een beschermende modus
Dus het is eigenlijk een zelf beschermende modus. Het is een modus waarin we ofwel vermijden ofwel uit onze comfortzone stappen. We herhalen dit keer op keer wat er gebeurd is. We kunnen het niet loslaten of we zeggen dat we niemand kunnen vertrouwen wanneer er iets gaat gebeuren. Met de riemen vast en we wachten al op het volgende trauma. Er is dus een constante stress en angst waarin die slachtoffermodus ons houdt.
Het is zeker een modus van die doorlopende vraag, dat je je afvraagt of het weer gaat gebeuren, of dat er nog iets ergs gaat gebeuren. Je leeft echt in die hyperopgewonden staat, wat absoluut geen leuke plek is om te zijn. Het is niet goed voor je gezondheid, vanuit het perspectief van geestelijke én lichamelijk gezondheid.
Het overlevingspatroon
Het slachtofferpatroon is een beschermer. Een overlevingspatroon na een trauma, die niet dient op de lange termijn. Het overlevingspatroon is er omdat je beschermer zegt, ‘dit heeft echt een grote impact gehad. Je hebt het nauwelijks gered en dit heeft je echt laten zien dat de wereld niet te vertrouwen is.’
Laten we zeggen dat je als kind werd misbruikt of echt zware straffen of trauma’s kreeg omdat er een chaos of verlies was in je onderbewustzijn. Je kijkt naar dit alles en zegt ‘Je bent niet veilig, dit is niet veilig.’ En dan, omdat je klein bent, heb je het in dit verband over een jeugdtrauma.
Het is een soort van ‘ik ga je een aantal overtuigingen geven die je veilig houden’. En één van die overtuigingen kan zijn: kijk uit! Je hoort hier thuis, dus je maakt jezelf onzichtbaar en verstopt je. Of laten we nooit risico’s nemen, want risico’s betekent dat je weet dat er iets gaat gebeuren. Of als je zag dat er een trauma was in de familie waarmee je bent opgegroeid. Je gaat nooit een relatie aan omdat relaties betekent pijn of lijden.
Dus deze deducties houden ons dan in die schaduw van het verleden. Het is eigenlijk ontworpen om te voorkomen dat het verleden zich herhaalt en daarom is het een overlevingspatroon.
Maar hoe het ons tegenhoudt is dat we voortdurend in deze toestand leven. En uiteindelijk wordt het onze identiteit. Ik ken veel mensen die in dit slachtofferpatroon hebben gezeten en ze zijn bijna niet alleen bang om eruit te komen, ze pleiten er zelfs voor. En dus als je hen wilt helpen om de wereld anders te zien kan je zeggen: “Nee, het is niet waar. Je bent veilig. Er wordt van je gehouden. Je zult niet meer gekwetst worden. Je zult nooit meer verraden worden. Geef het een kans.” En dan zetten ze hun hakken in het zand. Nee, nee, je begrijpt me niet. Je begrijpt het niet. Dit is de realiteit.
Ben je onzeker en gehinderd?
En wat er gebeurd is dat je van jezelf vervreemdt, omdat we in die mindset zitten, in die slachtoffermodus. Dat eigenlijk niemand te vertrouwen is en niemand ons echt steunt, omdat niemand het begrijpt. Dus we worden steeds eenzamer en als we echt pech hebben, keren we ons tegen onszelf. Dan hebben we het gevoel van, oké, ik moet de reden zijn van deze giftige schaamte waar je het over hebt. Dat is ook een nasleep van dit slachtofferschap.
Eigenlijk worden we onze eigen daders. We keren het tegen onszelf en veel mensen die seksueel misbruik hebben gehad, keren zich tegen zichzelf en vragen zich af waarom mij dit is overkomen. Hoe heb ik dit veroorzaakt, of waarom was ik niet sterker. Waarom kwam ik niet meer voor mezelf op. Waarom liep ik weg of duwde ik mezelf weg. Er is dus sprake van slachtofferschap, ook al is het een overlevingspatroon. Eigenlijk verhindert het ons om te gedijen in het leven en om te groeien. En daarom is het belangrijk.
We zijn onze eigen daders geworden, maar houdt die giftige schaamte in ons veilig? Aan de oppervlakte heeft het geen zin. Omdat het zo slecht voelt en het maakt ons ook een soort van onzeker.
Het onzichtbaarheidspatroon
Een ander patroon dat ook een overlevingspatroon is, is het onzichtbaarheidspatroon. Dan schaam je voor jezelf. Je durft uiteindelijk niet gezien te worden omdat je je zo slecht voelt over jezelf. Je hebt echt het gevoel dat je ineen wilt krimpen of je in een hoekje wilt verstoppen. Het houd je ook wakker omdat je geen doelwit wilt zijn.
Heb hoop om jezelf weer naar buiten te brengen. Als je daarin onzichtbaar wilt zijn ontzegd jezelf veel waar het leven eigenlijk om draait. Maar het is weer dat diepere in je beschermende geest die het doel dient om te zeggen ‘Je kunt maar beter onzichtbaar zijn, dan hoef je geen spijt te hebben dat je je hoop daarop had gevestigd. En toen werd je toch weer gekwetst.
Een manier om onzichtbaar te worden.
Dus je kan niet altijd de mantra herhalen dat je niet goed genoeg bent. Het is jouw schuld, je moet blind zijn. En je had mensen misschien niet eens echt gezien. Je had beelden van hen.
Een manier om onzichtbaar te worden, is net als deze innerlijke onrust van hoe kan ik mezelf zo klein maken. Dat niemand me ooit nog pijn kan doen omdat niemand me eigenlijk kan detecteren.
En dat is hetzelfde met de innerlijke criticus. Je kent het doel van de innerlijke criticus. Het doel is niet om onszelf te straffen, maar om ons te beschermen. Door ons al te bekritiseren voordat iemand anders het kan doen. Dat is hoe we als mensen op die manier te werk gaan.
Hoe herkennen we de slachtofferrol?
Het is dus duidelijk belangrijk voor ons om te herkennen wanneer we in deze slachtoffermodus zitten. Sommige symptomen zijn bijvoorbeeld dat je de neiging hebt om de geschiedenis te herhalen. Na te denken over wat er is gebeurd en dat je niet in staat bent om het los te laten. Dat is zeker iets waarbij de schaduw van het verleden groot over je opdoemt.
Jezelf vertrouwen en bewust worden
Een andere is dat je het heel moeilijk vindt om weer te vertrouwen. Om je weer open te stellen. Om het gevoel te hebben dat jij de schepper bent van jouw wereld. Maar in plaats daarvan heb je altijd het gevoel dat je een soort slachtoffer bent van jouw omstandigheden. Zo voel je je. Alles overkomt jou en misschien laat jij het echt gebeuren.
En dan ook nog hoe je andere mensen ziet. Je weet dat mensen in de slachtofferstand meestal andere mensen zien als degenen voor wie ze moeten zorgen. Zodat ze meer de hulpeloze mensen worden. En misschien zijn er een paar mensen die ze willen steunen. Of ze houden iedereen op afstand omdat iedereen potentieel een dader is. En als je zelf slachtoffer bent geweest weet je ook hoe snel iemand in een dader kan veranderen.
Ik heb veel cliënten gehad die in de slachtoffermodus zaten. En tijdens ons werk samen waarin ze een dader werden omdat ik hun overtuigingen ter discussie stelde. Ik hielp ze om verder te kijken dan hun machteloosheid. Maar hun innerlijke slachtoffer vond dat helemaal niet leuk en het kwam meteen tot een aanval. Er is een overgevoeligheid hierover. En dat is dus ook een mindset die klassiek is voor het slachtoffer.
Je voelt je prikkelbaar, je voelt dat er iets gebroken is in je. Er ontbreekt echt iets. Er moet iets gebeuren om dit gerepareerd te krijgen. Als je in de slachtofferstand staat, kan je boos worden bij dat bewustzijn. Wat kunnen we doen om van de goede dingen bewust te worden?
Zij zijn echt verdergegaan
Het eerste om te doen is dat we aan onszelf toegeven dat het niet langer zijn doel dient. We moeten begrijpen wat ons eigenlijk in de slachtoffermodus hield. Waarom blijven we daar? Een van de meest destructieve redenen waarom we in de slachtofferstand blijven:
- Als iemand anders de dader is.
- Dat deze persoon zegt “Het spijt me.”
- Deze persoon maakt dat wat er met je gebeurd is weggaat.
- De behoefte om iets te bewijzen, laten we zeggen aan de ouders.
- Of misschien gewoon verwaarlozende mishandeling.
- Om hen te bewijzen dat ze iets heel ergs hebben gedaan, dat is de reden waarom ik verslaafd ben, waarom ik worstel.
Zodat ze niet het slachtoffer blijven, ze willen anderen niet de voldoening geven. Iedereen is gelukkig, bloeit, is gezond en ze zeggen “Dat was een geweldige ouder.” Ik zie dat er niet echt iets is gebeurd. De veroorzakers, die zijn echt verdergegaan, soms leven ze zelfs niet meer. Dus we moeten dit gewoon begrijpen. Het enige wat er gebeurt is dat we, uiteindelijk, onszelf ontnemen wat we verdienen. Dat en wat andere mensen van ons hebben afgenomen en dan schuiven we het rond. Wat ik echt kan aanraden is om dat te begrijpen.
Kies hoe je wilt reageren
We zijn nooit het slachtoffer, want uiteindelijk is het enige wat we altijd kunnen doen is kiezen hoe we iets zeggen en hoe we erop reageren. Niet per se wanneer we meteen slachtoffer zijn. Want soms is het een te grote schok, een te groot trauma, of juist te weinig. Dan kunnen we altijd teruggaan.
En een van de dingen die echt fascinerend is van mensen die ernstig misbruik of ernstige trauma’s hebben. Is dat als ze meer weten het kunnen vervangen. Ze meer volwassen terug kunnen kijken, ze kunnen zien dat wat er met hen gebeurde. Dat ze dan de belangrijkste aspecten van zichzelf zien en dat het dan eigenlijk niet meer uitmaakt.
Hoe je reageert, definieert je
Ik heb met vrouwen gewerkt en een van hen was seksueel misbruikt op de meest gruwelijke manieren. Maar ze blijkt de meest liefdevolle en de meest aanbiddende moeder en echtgenote te zijn. Dus is haar natuurlijke vermogen om medeleven te hebben, om te zorgen, om empathie te hebben, haar licht. Ze is nooit echt verdwenen en voor haar was het zo belangrijk om dit te zien.
Dit was zeker iets waarvoor ik veel medelijden met mezelf heb, maar ik weet ook dat wat deze persoon mij heeft aangedaan, mij niet definieert. Wat mij definieert is hoe ik erop reageer. We kunnen allemaal leren om op verschillende manieren op ons verleden te reageren, zelfs als het lang geleden is.
Vertelt het verleden me nog steeds de waarheid?
Zie nu dat het verleden ons vaak in de steek laat bij het bereiken van overtuigingen. De overtuigingen dat we veilig zouden kunnen zijn in de wereld of dat alles tegen ons is. Dat er constant gevaar is, schoenen die links en rechts vallen, alle bladeren en ons er dan op instellen om op zoek te gaan naar bewijs dat de overtuigingen waar zijn. Dat is wat we doen, overtuigingen. Deze verbazingwekkende filters van onze werkelijkheid die is opgeslagen.
Als we het gevoel hebben dat we niet veilig zijn, wordt alles gezien als een aanval. Zelfs mensen waarvan je weet dat ze niezen, niezen waarschijnlijk alleen maar om ons te irriteren. Er zijn dus dingen die we moeten relativeren en zeggen: ik kijk gewoon door deze bril van deze beperkende overtuiging uit mijn verleden.
Verantwoordelijkheid
Je moet kiezen als je uit deze slachtofferrol komt. Hoe wil ik de wereld zien? Wat is eigenlijk de realiteit? Ja, ik was slachtoffer en er is een verantwoordelijkheid en de verantwoordelijkheid voor mij, om de woorden te horen. Maar er is ook een verantwoordelijkheid voor mij om mezelf en de wereld op een veel realistische manier te zien. Want vaak als mensen slachtoffer worden, was het ook een reeks andere momenten in hun leven waarin veel prachtige dingen gebeurden.
Jouw geloofssysteem
Voor mensen opkomen, hen helpen en steunen. Ze hebben veerkracht en het vermogen om te gedijen, maar dat werd allemaal genegeerd vanwege dit geloofssysteem. Dus verander je geloofssysteem. Er zijn zoveel manieren waarop we dat kunnen doen. En mijn boeken beschrijven dat zeker.
Begrijpen en leer
Het begrijpen is het volgende, dat is misschien meer filosofisch. Uiteindelijk zijn we allemaal leerlingen en leraren van elkaar. Dus we zijn het slachtoffer geworden van iemand anders. Wat er ook gebeurd is, het is een kans om te leren en te groeien.
Hetzelfde geldt als we misbruikt of tot slachtoffer gemaakt zijn. Er is zeker ook iets wat deze persoon van ons had kunnen leren van wat hij ons heeft aangedaan.
Meestal zijn de daders zeer goede leerlingen. Maar wij als het slachtoffer, kunnen we echt zeggen, OK, wat wil ik leren? Ik kan bijvoorbeeld leren dat ik niet graag anderen pijn doe. Ik ben te empathisch en bezorgt over andere mensen.
Heb ik alleen maar pijn omdat ik me machteloos voel? Een van de grote leringen kan ook vergeving zijn. Kan ik leren vergeven en anderen niet laten gaan? Hoop ik dat ik mezelf niet openstel voor een nieuw trauma? Maar betekenis geven? Kan ik loslaten wat ik op me heb genomen. Heb ik me daaraan vastgehouden of dat ik me daarover schuldig voel?
Vergeven en vergeten?
Of het nu de negatieve energie die we hebben geabsorbeerd of oude overtuigingen die ons gevangen hielden. Kunnen we vergeven en dat ook maken als een van de leer- en groeimogelijkheden? Kijk nu naar je eigen realiteit: toen is niet langer de realiteit. Toen is een realiteit die je creëerde op basis van wat je hebt geleerd van die ervaringen die in het verleden gebeurd zijn. Giftige schaamte is gewoon een andere manifestatie van het feit dat we een slachtoffer van onszelf zijn. Dat kan zeker een groot deel van de giftige schaamte zijn, het zegt dat wie je bent verkeerd is, dat zegt dat je weet dat wat je doet verkeerd is.
Zeggen dat schaamte is wie je bent, dat is verkeerd, het is een groot probleem. Uiteindelijk is het een vervorming van de waarheid over wie je bent. Al deze overlevingspatronen hebben bij mannen een schaduwzijde die we eigenlijk niet echt zien. Heb de kracht, de openheid, de nieuwsgierigheid om erachter te komen wie we zijn, om onszelf die vragen te stellen.
Dus ik ken dat verhaal van ik schaam me. Ik schaam me voor wat er is gebeurd. Ik schaam me voor wie ik ben geworden. Ik schaam me omdat ik anders ben dan anderen, wat het ook is.
De lens van het slachtoffer
Maar dan moeten we echt zeggen, OK, dit is slechts een uitgangspunt. Dit is een vervorming door de lens van het slachtofferpatroon. Wat kan ik nog meer over mezelf te weten komen? Wat zijn de dingen die ik echt kan accepteren? Wat zijn de dingen die ik later heb ontdekt? Een van de dingen die ik me goed herinner van voor het trauma.
Ik zou niet zeggen dat ik door een groot trauma zoals seksueel misbruik of iets dergelijks ging, maar ik ging net als de meeste mensen door gebeurtenissen die mijn onschuld stalen. Wat dat betekent is eigenlijk dat van een super soort. Open, naïef en onschuldig kind te zijn naar plotseling het gevoel te hebben dat onze wereld niet zo gastvrij, veilig of makkelijk is als ik dacht.
Na die verschuiving
Er is een grote en een voelbare verschuiving. Ik denk dat veel mensen deze trauma’s hebben. Ze zouden er geen boeken over schrijven, maar ze weten dat er iets verschoof, dat er iets veranderde. Dat ze meer in de overlevingsstand kwamen van ik moet er gewoon voor zorgen dat niemand me pijn doet, me afwijst of dat mijn ouders… en toen ging het in de overblijfselen daarvan.
Zoals je weet, we praten over hetzelfde, teruggaan en zeggen dat er ook een versie van jezelf is die nog steeds bestaat. Deze onschuldige versie, de versie van jezelf die misschien met een open hart naar de wereld keek. En in mijn geval, happy go lucky en het zien van de magie en alles, het zien van de energie. Overal. Dat was wie ik was. En dus is schaamte in feite wat andere mensen ons vertelden of lieten zien, wie we waren of wie we zijn. En we hebben het gewoon geïnternaliseerd en tegen ons gekeerd.
Dus door ons te herinneren wat eigenlijk de waarheid is, zijn we ook in staat om die verandering te helen. En ik denk dat alles wat zo onschuldig was, een van de meest lonende aspecten van persoonlijke groei bewust geworden is.
Onze onschuld blootleggen
Je bent altijd meer dan je denkt dat je bent. Dat je er echt, echt over nadenkt dat het trauma, wat je aan PTSS hebt over gehouden. Wat mensen je ook hebben verteld dat dit gewoon iets is, hoe je moet leven en dat het niet weggaat of wat dan ook. Schaamte gaf je het gevoel dat je het niet waard was.
Het is er allemaal om je te beschermen. Dit is niet het einde, dit is slechts het begin. Dus wees open, wees nieuwsgierig, en weet dat je misschien te weinig bent geweest. Stel je bent een tijdje zo geweest omdat je je misschien niet veilig voelde. Maar de realiteit van de waarheid is dat we veel meer kunnen.
Je kunt jezelf onbeperkt opvoeden en als je je kunt voorstellen om dit te doen met je intuïtie, je kleine voelsprieten uit te steken en het te weten. De toekomst wil je kennen voorbij dat alles.
