Daniel Shaw is een internationaal erkend psychoanalyticus LCSW. Auteur en faculteit lid van het Nationaal Instituut voor de Psychotherapie in New York. Het trauma van narcistisch misbruik wordt doorgegeven langs familiebloedlijnen van de ene generatie naar de op de volgende. Het is tijd om de cycli van schaamte, angst en onderwerping te doorbreken. Zodat je je geest kunt bevrijden en de vloek van generaties kunt doorbreken.
Psychoanalyticus LCSW
LCSW is Erkende klinische maatschappelijk werker. Hij heeft een masterdiploma in sociaal werk. Hij is bevoegd om diagnoses en adviesdiensten te verlenen aan personen die lijden aan mentale, gedrags- en andere emotionele problemen.
Amy Redford: Ik weet dat je een diepe en lange geschiedenis hebt met dit onderwerp. Kun je klein stukje van uw reis vertellen vanaf het begin van uw kruispunt met het onderwerp narcisme?
Daniel Shaw: “Ik zat gedurende mijn hele 30er jaren in een soort new-age goeroe gemeenschap. Ik woonde en werkte er fulltime. Ik ging weg omdat ik niet langer kon doen alsof ik me niet bewust was van hoeveel misbruik. De wreedheid en de hoeveelheid corruptie. Het had zeker een lange geschiedenis van seksueel roofzuchtig gedrag met vrouwen en pedofilie gedrag. Negeren ging niet langer.”
Ik ging een opleiding tot psychotherapeut volgen en had een stage bij een centrum voor geestelijke gezondheidszorg en ik had een zeer begaafde supervisor, een psychoanalytica.
Boeken
Ik vroeg haar: “Wat moet ik lezen?”
En ze zei: “Waarom lees je niet “Drama van het begaafde kind” van Alice Miller en een ander psychoanalytisch boek; “How Does Analysis Cure” van Heinz Kohut.
Alice Miller: Het drama van het begaafde kind
Heinz Kohut: How Does Analysis Cure?
Het boek van Alice Miller is vrij beroemd, veel mensen lezen het. Tot dan toe had ik nog nooit over narcisme gelezen. Het was als een gloeilamp. Toen ik las hoe zij narcisme beschreef, moest ik meteen denken aan de goeroe die ik net had afgekeurd. Het andere boek, dat van Heinz Kohut, gaat over het gebruik van empathie in psychotherapie. Dat was ook een krachtig nieuw soort woord.
Ik had ooit 13 jaar lang in een gemeenschap had geleefd waar ik geen empathie had ervaren en ervoer minachting, geen empathie. Ik realiseerde me ook dat een narcist geen empathie heeft. Dus dat was mijn eerste blootstelling. En toen ik een paar jaar op de universiteit zat, bleef ik steeds meer lezen. Ik las vooral het werk van Erich Fromm. Erich Fromm was erg populair in de jaren 60, maar hij was een psychoanalyticus. Tegenwoordig zijn psychoanalytici niet zo bekend, ze hebben niet dezelfde populariteit als Fromm. Fromm sprak veel over narcisme en toen ik las wat hij zei, herkende ik mijn ex-groep. Fromm was een pionier in zijn poging om duidelijk te maken dat narcisme de wortel is van veel schadelijk menselijk gedrag.
Afstuderen in ‘Traumatisch misbruik in sekten‘
Dus toen ik afstudeerde, schreef ik een essay getiteld Traumatic Abuse in Cults. Het was het begin van mijn poging om samen te vatten hoe een zeer narcistische persoon kwetsbare mensen als prooi aanvallen. Mensen zijn op zoek naar veiligheid, verbondenheid, geborgenheid. Misschien waren ze op zoek naar verheffing of om te leren en te groeien. Narcisten jagen op idealistische mensen die op de een of andere manier kwetsbaar zijn. Misschien is die kwetsbaarheid situationeel, in de situatie zijn die ze net doormaken, hoe dan ook, dat is op wie een narcist aast.
Dat was deel één van mijn inwijding in het idee van narcisme. De volgende 10 jaar waarin ik werkte als psychoanalyticus met vele soorten mensen. Velen bleken volwassen kinderen te zijn van zeer narcistische ouders of iemand in een relatie met een andere zeer narcistische persoon. Ik begon de verbanden te zien. Ik keek naar de sekteleider volgers, van een narcist die volgelingen controleert en uitbuit.
Relatiedynamiek
Ik zag dat deze relatiedynamiek zich voordeed in allerlei groepen. In allerlei koppels, in allerlei omgevingen, educatief, therapeutisch, medisch, politiek, zakelijk. Narcistische mensen trokken idealistische, kwetsbare mensen aan die op zoek waren naar groei. Mensen die verandering wilden en hun leven verbeteren en controleerden en misbruikten hen.
Uiteindelijk besloot ik alles samen te brengen in mijn eerste boek. Het heet Traumatisch Narcisme: Relational Systems of Subjugation, omdat dat uiteindelijk is wat ik wilde bereiken. Zo’n narcisme is traumatiserend en het trauma is dat narcisten mensen proberen te onderwerpen. Relaties van onderwerping of relaties van controle, overheersing en uitbuiting. Daar werk ik dus al tientallen jaren aan.
Amy Redford: Je hebt het over de relationele systemen van onderwerping. Dat mensen daarvan zouden kunnen loskoppelen. Wat zou dat kunnen betekenen in termen van een meer alledaags leven. Wat is jouw ervaring om betrokken te raken bij een sekte en mensen als extreem zouden kunnen beschouwen.
Kun je iets vertellen over de dynamiek die zich voordeed binnen die systemen van onderwerping. Ik zie dan dat die ook in veel andere omgevingen bestaat. Kun je de leek helpen te begrijpen hoe je ten prooi bent gevallen? En dat ze denken er nooit kwetsbaar voor zouden zijn?
Voortdurend opgelicht worden
Daniel: Veel mensen kijken naar de documentaires over sektes en dan denken: “Oh, ik zou nooit zo’n slachtoffer zijn. Ik zou nooit zo kwetsbaar zijn om zo te worden uitgebuit.” Laat me je iets vragen: “op wie denk je dat Bernie Madoff aasde? Dummies, mensen zonder kracht of prestaties? Nee, hij aasde op de best presterende, intelligentste, succesvolste mensen. Hoe deed hij dat? Hij overtuigde hen om hem te vertrouwen en hij was een absolute oplichter.”
Mensen worden dus voortdurend opgelicht door narcistische bedriegers die charismatisch zijn. Op elk niveau van de samenleving, ook op de hoogste niveaus. Misschien wel vooral op de hoogste niveaus. Want dat is waar mensen met de meeste macht en het meeste charisma dronken worden van die macht. Ze beginnen te geloven dat ze machtig zijn voorbij alle grenzen, macht zonder grenzen.
Ik stagneer en wil vooruit
Veel mensen die intelligent zijn en zichzelf willen uitdagen. Willen dingen bereiken in de wereld, vooral als je jonger bent. Misschien ben je wat onzekerheid, misschien moet je je zelfvertrouwen versterken. Iemand zegt: “Waarom volg je deze workshop niet? Want iedereen die ik ken die hem gevolgd heeft, had binnen drie maanden een baan met zes cijfers?”. Je denkt: “Nou, ik stagneer hier en ik wil vooruit,” en je gaat want iedereen is er enthousiast over. Iedereen vertelt je hoe geweldig het is. Hoe geweldig het voor je zou zijn om je bij hen aan te sluiten.
Levendige mensen
En er zijn allemaal levendige mensen die enthousiast zijn over een of ander project. Waar ze allemaal aan gaan werken en ze gaan elkaar steunen. Het klinkt aantrekkelijk. Veel mensen raken betrokken. Er zijn vandaag de dag waarschijnlijk honderdduizenden mensen betrokken bij een sekte, alleen al in dit land. Ik denk dat de meeste mensen steeds vaker iemand kennen, een goede vriend of een familielid. Zo niet zijzelf, die op de een of andere manier zijn meegezogen in iets dat uiteindelijk frauduleus bleek te zijn. Het duurt even voordat ze zich dat realiseerden. Dus ik hoop echt dat mensen begrijpen dat dit iedereen kan overkomen. Ik zal er nog één ding over zeggen: het overkomt mensen op momenten dat ze kwetsbaar zijn. Iedereen, wie ze ook zijn, heeft momenten van kwetsbaarheid.
Volwassen worden
College studenten zijn berucht om hun kwetsbaarheid voor sekte rekrutering omdat ze proberen volwassen te worden in de volwassen wereld en ze 16, 17, 18 jaar lang kinderen zijn geweest. Het is een kwetsbare tijd en ze worden in dingen meegezogen. Of het nu religieus, zakelijk of politiek is, al deze gemeenschappen hebben sektes. Niet dat het sektes zijn, maar binnen al die gemeenschappen zijn er sektes
De universiteit is slechts één soort kwetsbaarheid. Er is ook, laten we zeggen, overgang, scheiding, overlijden van een familielid of ouder, verlies, verdriet. Er zijn momenten in het leven van mensen dat ze het gevoel hebben dat ze meer steun kunnen gebruiken, en dan zijn mensen kwetsbaar om het slachtoffer te worden van sektes. Het is heel interessant om na te denken over de toestand van kwetsbaarheid op die momenten.
Begrijpen wat kritisch denken is
Amy Redfort: Voor diegenen onder ons, of dat nu therapeuten of leerkrachten of familieleden of religieuze instellingen zijn, die weten dat iemand door zo’n kwetsbaar moment gaat, dat er misschien een extra checklist is die we mensen kunnen helpen doorlopen om te zeggen: “Dit is waar je nu bent. Is er iets wat we moeten doen als zorgverleners, verzorgers, professionals om iemands agency in te schakelen op deze momenten om ervoor te zorgen dat ze hier niet aan ten prooi vallen?
Daniel Shaw: Ik denk dat we eerder moeten beginnen. In de manier waarop we kinderen opvoeden, moeten we hen helpen begrijpen wat kritisch denken is. Ik denk dat ons onderwijssysteem wat dat betreft momenteel onder druk staat. In sommige staten in Amerika wil niemand iets weten over de zwarte geschiedenis. Ze willen het uitwissen, niet onderwijzen. Wat missen we als we die geschiedenis niet begrijpen? Wat missen we als we de Tweede Wereldoorlog niet begrijpen, als we het fascisme niet begrijpen?
Vroeg kritisch denken is nodig
We missen de kans om kritisch na te denken over wat ethisch is, wat realiteit is, wat grenzen zijn, wat wreedheid is, wat vriendelijkheid is, wat mededogen is? Kritisch denken is zo cruciaal. Ik weet dat er veel mensen zijn die opgroeien in gezinnen waar dat wordt aangemoedigd en op scholen, maar ik heb steeds meer het gevoel dat het ontbreekt.
Nodig is begrijpen wat bedrog is, wat eerlijkheid is
Wat ervoor in de plaats komt zijn beïnvloeders op TikTok. Beïnvloeders op TikTok kunnen wel of niet echt wijs en echt therapeutisch of echt intelligent zijn. Er zijn er veel die dat zijn, maar er zijn er ook zoveel die dat niet zijn en het is moeilijk om dat onderscheid te maken.
We hebben vroeg kritisch denken nodig. Vooral nu met sociale media moeten jonge mensen begrijpen wat bedrog is, wat eerlijkheid is, wat integriteit is. Die dingen nemen we als vanzelfsprekend aan dat ze zullen leren, maar we leren het ze niet, toch?
