Iedereen heeft een voorgeschiedenis en een achtergrond. Je verleden en wat je allemaal hebt meegemaakt. De gewoontes die je (onbewust) overnam, de context waarin je opgroeide, je (levens)ervaringen, je opleiding, je cultuur, je karakter, je religie, … alles draagt bij tot je gedachtegoed, je referentiekader.
Het bepaalt wie je bent, hoe je naar de wereld en naar andere mensen kijkt. Hoe je je mening vormt, wat je juist of fout vindt, wat je aanvaardt of juist kwaad van wordt, hoe je handelt en wat je verwacht van anderen.
Door je relatie met een narcist heeft deze je wereld van je denken veranderd. Alles wat (redelijk) goed was en je nog verder had kunnen brengen in je leven is door hen onderuitgehaald. Je bent aan jezelf gaan twijfelen, misschien heeft hij/zij gelijk? Zou je het misschien anders moeten zien? Wil je het opnieuw doordenken?
Na de eerste liefdes bombardementen laten ze niet meer voelen of weten dat ze blij met je zijn. Soms ineens wel weer na langere tijd. Je gaat je afvragen moet ik anders met hem omgaan? Allerlei twijfels komen boven en jij gaat jezelf bevragen. Dit is het begin en de narcist lacht in zijn vuistje. Dit is wat hij wil.
Twijfelen
Bekijk je grenzen waarin je altijd geloofde opnieuw. Tijd om je twijfels bewust te worden en te weten waar ze vandaan komen. Om ze aan te vullen en te weten wat jij redelijk vindt. Dat je zo bij jezelf kunt blijven. Misschien had je het gevoel dat je niet eens wist dat je grenzen had. Het leven was altijd best wel goed en je zal vast nog meer leren in de toekomst. Misschien nog erger, je bent zo opgegroeid en je zit nu gevuld met twijfels. Het is tijd om je eigen grenzen (opnieuw) te gaan bekijken. Misschien te herkaderen (reframing). Doe dit voor jezelf en zeker niet met een narcist, deze zal je nog verder op hun spoor zetten.
Vernieuw je inzichten
Herkaderen is om iets een andere betekenis te geven. Herkaderen kun je vergelijken met het plaatsen van een nieuwe lijst om een schilderij. Het geeft een nieuw totaalbeeld. Jou betekenis van een situatie veranderd. Je innerlijke voorstelling komt in een ander kader te staan en je hebt er een hernieuwde betekenis aan kunnen geven. Dit kan leiden tot andere inzichten.
Veel sprookjes gaan erover, de betekenis verandert. Het kuikentje dat er zo anders uitziet, het meent lelijk te zijn. Maar het wordt uiteindelijk een mooie zwaan. Herkaderen of omdenken komt bijna in elke mop of grap voor. Probeer anders over de dingen na te denken, een nieuw gezichtspunt te zien of bewerkstellig dat je er anders op kunt reageren.
Bevestigen of doorbreken
Heb je belemmerende overtuigingen? Kom je niet verder in je denken over een bepaalde situatie? Je kunt spelen met je eigen kaders, de inhoud en betekenis hebben de mogelijkheid om mee te veranderen. Het is het scheiden van je intentie en gedrag. Door iets te herkaderen gaan we er anders naar kijken. We krijgen een kans om nieuwe overtuigingen aan te nemen, nieuwe inzichten en nieuwe kansen te zien. Het helpt bewust te maken van de betekenis die aan een situatie is gegeven.
Het doel van herkaderen is om jezelf de mogelijkheid te geven om op een andere manier naar een bepaalde situaties te kijken. Het geeft een andere manier en een nieuwe kijk, je stemming veranderd erdoor. Je voelt je over het algemeen een stuk fijner en het probleem is minder groot. Herkaderen kan over het algemeen een positieve invloed hebben op jouw leven. Opnieuw doordenken houdt in dat je met kaders werkt. Je daagt je jezelf of iemands bestaande overtuigingen en patronen uit.
Creëer een andere reactie
Communicatie gaat over feiten, waarneming en objectieve gegevens. Door situaties opnieuw te bekijken en zelf te beoordelen. Met herkaderen, oftewel omdenken, verander je de betekenis. Bij betekenis-herkaderen creëer je een andere reactie voor dezelfde situatie.
Bij het herkaderen vind je misschien opnieuw twijfels. Ga eens uit van jouw eigen analyse:
- Wat merk je steeds, probeer dit te omschrijven: …
- Hoe reageerde die persoon: …
- Wat was jouw reactie: …
Voorbeelden om over na te denken:
- Ik kan me heel goed voorstellen dat je het zo ziet…
- Wat zou het betekenen …
- Heb je er wel eens over nagedacht dat er mensen zijn die dit …
- Ik ervaar het totaal anders, wat nu …
- Ik zeg het zo … – Wat zeg jij …
- Het blijkt niet waar te zijn …
- Heb je wel eens meegemaakt dat …
Je kunt je afvragen:
- In welke situatie zou dit gedrag wel of niet gepast zijn?
- Welke positieve of negatieve bedoeling zou er achter dit gedrag kunnen zitten?
- Wat kan dit gedrag nog meer betekenen?
- Is het wel zo, dat …?”
Door het stellen van vragen kun je opnieuw naar jouw eigen gedachten over een bepaalde situatie kijken.
Waar je even bij stil kan staan
Gooi je gedrag nooit weg, respecteer het en vind er een andere functie voor. Voor ieder gedrag bestaat een context of betekenis waarin het zinvol is. Je richt je hiermee op een zinvolle betekenis of je bestempelt opnieuw wat ‘goed’ of ‘fout’ is.
Bij positief denken kun je jezelf een vraag stellen:
- Ik houd hiervan want…
- Wat kan dit allemaal nog meer betekenen?
- Hoe kan ik dezelfde uitspraak of ervaring op een andere manier omschrijven?
- Hoe interpreteer ik het?
- Wat is het? Waar lijkt het op?
- Dat dit gebeurt, betekent dat (iets positiefs) …
- Wat is goed aan het probleem?
- Wat kunnen je leren over dit probleem?
- Wat is het geluk bij een ongeluk in deze situatie?
- Wat is er goed aan vandaag/situatie?
- Wat is het voordeel van deze situatie?
- Het lukt niet, wat kan ik anders doen?
- Op welke manier is dit probleem juist een mogelijkheid?
- Hoe gaat deze situatie mij helpen?
- Is het probleem mogelijk de bedoeling?
- Vind iets om dankbaar voor te zijn.
Maak een SWOT-analyse met deze vragen
Waarom je een persoonlijke SWOT-analyse maakt.
SWOT is de afkorting van:
- Strengths (sterktes)
- Weaknesses (zwaktes)
- Opportunities (kansen)
- Threats (bedreigingen)
Door een persoonlijke SWOT-analyse te maken, krijg je inzicht in je sterke en zwakke punten. Je leert jezelf beter kennen, en ontdekt waar je aan moet werken.
Je krijgt inzicht in de kansen die je hebt, en eventuele bedreigingen of risico’s. Dit is handig voor bepaalde doelen die je wilt bereiken. Je weet waar je sterktes liggen.
Drie types om te herkaderen
Context. Je kan een ervaring hebben of gedrag zien die je vervelend, pijnlijk of ongewenst vindt. Je kunt de context veranderen.
- In welke context of situatie zou dit gedrag gepast zijn en kan een positieve betekenis krijgen voor jou.
- In welke context of situatie zou dit gedrag niet gepast zijn en krijgt een negatieve betekenis voor jou.
- Wat kan dit gedrag nog meer betekenen?
- Welke positieve of negatieve bedoeling zou er achter dit gedrag kunnen zitten?
- Zou er een andere betekenis kunnen ontstaat en de respons anders kunnen worden?
Betekenis-herkaderen betekent het veranderen van exact dezelfde situatie. Je kunt op zoek gaan naar de positieve bedoeling van het gedrag. Bij een moeder die zich voortdurend zorgen maakt om haar kind, kun je opmerken dat ze dat uit liefde voor haar kind doet. Of je partner is dwingend, na het herkaderen zou je kunnen zeggen dat deze persoon niet goed voor je is.
Inhoud. Herkaderen is het veranderen van de inhoud. Je verandert de manier waarop je iets ziet, hoort of ervaart. Een vervelende ervaring die recht voor je staat, in kleur en bewegend, kan veranderen van impact. Wil je bv je ex helemaal uit je gedachten hebben, uit je huis met alle herinneringen. Plaats het donkerte daarvan, wat het symboliseert, in het uiterste hoekje van een kamer. De invloed kan steeds minder worden en verdwijnen.
Verbaal. Er zijn verschillende mogelijkheden om verbaal te herkaderen, bv bij een uitspraak: “Ik voel mij slecht. Ik voel me verdrietig”.
- Generaliseren: misschien voel je je wat verdrietig. Met het gezin is niets op aan te merken.
- Eigen verantwoordelijkheid benadrukken: misschien maken die gedachten je juist verdrietig.
- Vragen naar waarden of criteria: wat is het belangrijkste voor mij dat volgens jou slecht gaat?
- Van doelstelling veranderen: misschien is het goed voor mij om mijn gedachten te veranderen of te stoppen.
- Je een ander doel stellen: misschien kun je er iets van leren?
- Een metafoor aanbieden: het lijkt een beetje op gevangen zitten…
- De situatie herdefiniëren: dit verdriet duidt er waarschijnlijk op dat ik me gefrustreerd voel. Er worden te hoge eisen aan mij gesteld.
- Downchunken: met welke onderdelen in mijn relatie gaat het slecht?
- Upchunken: hoe voel ik me over het algemeen?
- Voorbeelden van het tegenovergestelde: is het altijd slecht gegaan met mij zonder dat ik daar verdrietig van werd?
- Positieve intentie: daaruit blijkt dat je je leven serieus opvat.
Een tijdskader aanbrengen: hoelang duurt dit nog? Problemen verdwijnen niet vanzelf. Ze moeten worden uitgewerkt en opgelost. Naarmate je ze van meer kanten kunt benaderen, wordt de oplossing eenvoudiger.
Ben je nieuwsgierig en wil je je bewustzijn testen?
Kijk eens op YouTube: test jouw awareness